powrót do poprzedniej strony

Temat 5 | Reakcje chemiczne

Temat 4 | Wodór - H

Wodór to niemetal, którego symbol to H. Pierwiastek ten zlokalizowany jest w grupie 1 oraz okresie 1 układu okresowego. Jego liczba masowa to 1u.


Doświadczenie pozwalające otrzymać wodór:

UWAGA! Mieszanina powietrza i wodoru jest wybuchowa!


Właściwości wodoru:

-  gaz

- bezbarwny

- słabo rozpuszczalny w wodzie

- nie ma zapachu

- tworzy wodorki metali i niemetali (najbardziej popularne to woda H2O i amoniak NH3)

- jest bardzo palny (ze względu na jego niską cenę, kiedyś używano go zamiast helu - niestety powodowało to niekontrolowane wybuchy)

Temat 3 | Tlenek węgla (IV) czyli CO2

Dwutlenek węgla to związek chemiczny, który nazywamy również tlenkiem węgla (IV). Jak sama nazwa wskazuje, dwutlenek węgla składa się z tlenu i węgla.

Wzór sumaryczny dwutlenku węgla to CO2, natomiast wzór strukturalny wygląda w następujący sposób: O=C=O


Reakcja otrzymywania tlenku węgla (IV):


 

Reakcja charakterystyczna dla dwutlenku węgla - mętnienie wody wapiennej (reakcja ta pozwala na wykrycie obecności tego gazu):


Właściwości dwutlenku węgla:

- bezbarwny gaz

- nie ma zapachu - bezwonny

- jest dobrze rozpuszczalny w wodzie

- nie podtrzymuje spalania - powoduje gaśniecie płomienia

- powoduje mętnienie wody wapiennej (reakcja charakterystyczna)

Temat 2 | Tlen - O

Tlen to pierwiastek chemiczny zlokalizowany w 16 grupie oraz 2 okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych.

Jego symbol to O

Tlen w postaci cząsteczki dwuatomowej O2 występuje w powietrzu i zajmuje ok. 21% całej jego zawartości. 

Tlen oraz wodór tworzą związek chemiczny o nazwie woda (tlenek wodoru), której wzór sumaryczny to  H2O


Jak otrzymuje się tlen?

  • otrzymywanie tlenu poprzez rozkład manganianu (VII) potasu

DOŚWIADCZENIE:

  • elektroliza wody czyli rozkład wody pod wpływem prądu elektrycznego
  • reakcja analizy czyli reakcja rozkładu np. tlenku rtęci (II)

 


Właściwości tlenu:

- jest bezbarwnym gazem

- słabo rozpuszcza się w wodzie

- nie ma zapachu

- nie pali się, ale podtrzymuje spalania (i jest niezbędny do tego procesu)

- w reakcjach chemicznych z metalami lub niemetalami tworzy tlenki

 

Tlenki metali lub tlenki niemetali to związki chemiczne, które składają się z tlenu oraz metalu lub niemetalu. Tlen łączy się z metalami lub niemetalami i w wyniku reakcji chemicznej powstają tlenki (tlenki omówione są w rozdziale o tlenkach). Na przykład:

magnez + tlen  tlenek magnezu

wapń + tlen  tlenek wapnia

 

Temat 1 | Powietrze i zanieczyszczenia powietrza

POWIETRZE - jest mieszaniną JEDNORODNĄ gazów (a więc składników tej mieszaniny nie da się rozróżnić gołym okiem). 

 

Składniki powietrza dzielimy na (całe powietrze to 100%):

1. składniki, których skład jest stały

  • azot, którego w powietrzu jest ok. 78%

  • tlen, którego w powietrzu jest ok. 21%

  • gazy szlachetne, których jest w powietrzu ok. 0,9%

 

2. składniki, których skład jest zmienny

  • tlenek węgla (IV) czyli CO2, którego jest w powietrzu ok. 0,04%

  • pozostałe składniki - ok. 0,06% (ozon, tlenki siarki, tlenki azotu, para wodna, amoniak, wodór, metan)

 

Skład powietrza z czasem się zmienia - odpowiedzialne są za to między innymi zanieczyszczenia powietrza, które wpływają na przykład na zwiększenie ilości dwutlenku węgla w powietrza. Oprócz tego może się na przykład zmieniać ilość pary wodnej w powietrzu, która uzależniona jest od wielu czynników - na przykład od pogody.

 

Właściwości powietrza:

  • bezbarwne
  • słabo rozpuszcza się w wodzie (gdyby było inaczej to powietrze w całości rozpuszczone byłoby w oceanach, rzekach itd. a my nie mielibyśmy czym oddychać ;))
  • jest mieszaniną jednorodną gazów
  • nie ma zapachu (bezwonne)
  • nie ma smaku
  • tlen, który jest jednym ze składników powietrza podtrzymuje spalania

 

Gazy szlachetne - są składnikiem powietrza. Gazami szlachetnymi są pierwiastki zestawione w 18 grupie układu okresowego i jest to hel, neon, argon, krypton oraz ksenon. 

 

W składzie powietrza jest również para wodna. Ilość pary wodnej zależy od temperatury, pory roku, wilgotności, kontynentu. 

Obieg pary wodnej (wody) można przedstawić graficznie:

Substancje, które są zdolne do pochłaniania wilgoci nazywamy higroskopijnymi.

 


 

Zanieczyszczenia powietrza:

 

  1. dziura ozonowa - zadaniem ozonu jest ograniczenie przedostania się do skorupy ziemskiej promieniowania nadfioletowego. Freony, które występują w aerozolach powodują powstanie dziury ozonowej, a tym samym bariera, która chroni nas przed szkodliwym promieniowaniem, zostaje zniszczona.
  2. kwaśne deszcze - tlenki siarki oraz tlenki azotu obecne w deszczu powodują niszczenie przyrody - głównie lasów. 
  3. smog - gęsty dym unoszący się nad ziemią. Widoczny szczególnie w okresie grzewczym, czyli zimą. Powstaje w wyniku nadmiernego powstawania spalin z kominów domów, fabryk, samochodów. 
  4. efekt cieplarniany - znaczne podwyższenie temperatury planety - za ten wzrost odpowiedzialne są gazy cieplarnianie.

 

Social Media